تاکتیک های دیواره نوردی
قطعاً پیش از این مقاله جاهای دیگر با این کلمه برخورد داشته اید. این ریشه فرانسوی الاصل در هر جایی معنی خاص خودش را می توانند داشته باشد پس با توجه به بحث مورد نظر مقاله بایستی نخست به تعریف تاکتیک بپردازیم اما نخست ما به معنی تحت الفظی بر کلمات در فرهنگ های ایرانی نگاه می کنیم. کلمه تاکتیک، به معنی فن حرکت دادن سربازان و بکار انداخت نیروهای نظامی در جنگ و هم به معنی تدبیر جنگی بکار رفته است. اما همانطور که ذکر شد این معانی بیان نیاز ما را در تعاریف تاکتیک در دیواره نوردی به همراه ندارد. پس بایستی، تعریفی در این خصوص داشته باشیم...
تاکتیک مجموعه آگاهی های تئوریک و تجربیات عملی که سنگنورد با تکیه بر آنان متد دست یابی و صعود به یک مسیر را طراحی و اجرا می نماید تاکتیک می نامند. یا به عبارت دیگر می توان گفت که سیستم عملکرد را که بر مبنای آگاهی های تئوریک و اکتسابی (تجربی) توسط سنگنورد به منظور دست یابی به دیواره یا قله از سوی وی اعمال می گردد تاکتیک می نامند.
تاکتیک های دیواره نوردی معمولاً دست یابی به فراز دیواره ها از ۴ متد امکان پذیر بوده و می باشد
• تاکتیک محاصره ای یا کلاسیک (طناب ثابت)
• تاکتیک آلپی (سبک) • تاکتیک کپسوله
• تاکتیک انفرادی (سولو)
الف – تاکتیک محاصره ای یا کلاسیک Sicge Tactic
وجه تسمیه این روش بدلیل شباهت ان با سلسله عملیات نظامی است که در کار محاصره یک هدف مورد استفاده قرار می گیرد. بدینگونه که پس از بررسی های لازم کمپ اصلی در پای دیواره برقرار گردیده و تمامی تدارکات لازم در آنجا مستقر می گردد. افراد تیم تحت نظر سرپرست مرحله به مرحله مسیر را صعود کرده و اقدام به نصب و استقرار طناب ثابت و کارگاههای فرود می نمایند. در پایان هر مرحله تیم جایش را به نفرات تازه نفس می دهد و نفرات جدید خود را به همراه بارهای مورد نیاز مرحله بعد از طریق طناب ثابت ها بوسیله یومار بالا کشیده و اقدام به صعود و ثابت نمودن مرحله بعدی مسیر می نمایند تا اینکه نهایتاً در چند طول آجر یک تیم به عنوان تیم حمله امکانات مورد لزوم تا رسیدن به نهایت کار را با خود حمل کرده و حمله نهایی از آخرین طناب ثابت به بالا آغاز می شود. از صعودهایی که بر روی مجموعه زین در ایتالیا اجرا گردیده است می توان به صعود امیلیو کومیچی ، جوزفه و آنجلو دیرنائی که دیواره گروسه زین را با ۴۰۰ متر کابل ( و ۱۵۰ متر طناب ، ۱۰۰ عدد میخ و ۵۰ عدد کارابین طی یک حمله سه روزه صعود نمایند اشاره کرد. صعود بر روی برج ترانگو در بالتور پاکستان با ارتفاعی بیش از ۶۰۰۰ متر که توسط میشل پیولا اجرا شد که این صعود نیز به روش طناب ثابت اجرا گردید. از معروفترین صعودهای تاریخ کوهنوردی به این تاکتیک می توان صعود در کشورمان نیز به نمونه های فراوانی می توان اشاره نمود بطور مثال بازگشایی مسیر آرش بر روی دیواره شمالی علم کوه و یا برنامه نصب طاقچه های مصنوعی مسیر لهستانیها را می توان از این دست صعودها شمرد. در خصوص دلایل کاربرد کمتر سبک محاصره در صعود توسط کوهنوردان بزرگ می توان به پرهزینه بودن تیم نیاز به تعداد افراد زیاد برای اجرای برنامه که خود این عمل باز نیاز به یک مدیریت قوی جهت تعدیل روانی و قدرت بازدارندگی سرپرست از تنش هایی است که غالباً در این تیم ها بوجود می آید. زمان طولانی برای اجرای برنامه که در اثر طولانی بودن زمان آن پتانسیل تیم رو به ضعف می رود. و … مواردی از این دست اشاره نمود.
تاکتیک آلپی Alpine Style
این تاکتیک از اواخر دهه ۶۰ و اوائل دهه هفتاد میلادی به تدریج جای خود را در میان سنگنوردان پیشرو و صاحب تکنیک اروپا را باز نمود و تا امروز به سرعت بر هواداران و پیروان آن افزوده شده است از ملزومات حتمی این سبک ، سرعت عملکرد ، قدرت عمل ساخت دقیق و برنامه صحیح پیرامون چگونگی دست یابی به هدف مدنظر توسط عاملین برنامه می باشد. در این تاکتیک صعود کنندگان هیچگاه از آخرین نقطه صعود خود باز نمی گردند و مانند روش محاصره در مسیر طناب ثابت بای خود کار نمی گذارند با توجه به سیستم حرکت این گونه صعودها سبک باز بودن به عنوان یک عامل مهم پیروزی بکار می رود به همین علت پس از این که صعود آلپی عمومیت یافت کمپانی های تولید کننده ابزار به ساخت ابزار آلات سبک و جمع و جور برای استفاده در این نوع صعودها پرداختند. علاوه بر همه خصائص موجود اعم از قدرت زیاد و آمادگی جسمانی و روحی برای یک آلپینیست وی بایستی به برنده ترین سلاح در این گونه صعودها یعنی کیش شخصیت والا و خلاقیت و سرعت عمل و تصمیم گیری دقیق برای برخورد با شرایط پیش بینی نشده مسلح باشد. در دنیای صعود آلپی حرکتهایی چشمگیر توسط هواداراین آن به وقوع پیوسته است که حیرت همگان را برانگیخته از آن دست می توان به صعود ارهاد لورتن و آندره جورجز سویسی اشاره کرد که در مدت ۲۰ روز توانستند بیش از ۲۸ قله بالای ۴۰۰۰ متر را صعود نمایند. یا به صعودهای گولیج ، آرنولد ، کورت آلبرت بر روی ترانگو در سال ۸۹ می توان اشاره داشت که در مدت یک برنامه ۲ بار از مسیر شکاف مرکزی برج ترنگو به سبک صعود آزاد به قله دست یافتند. پرواضح است که بدنبال گسترش ورزش کوهنوردی در کشورمان صعودهای زیادی با این تاکتیک بر روی برخی از دیوارهای کشورمان اجرا گردید است که از نمونه های آن می توان به صعود زمستانی ناتمام مسیر لهستانیهای دیواره علم کوه در سال ۶۶ اشاره نمود. یا می توان از صعود کوهنوردان که در مدت یک روز از رودبارک به علم چال و سپس صعود به دیواره شمالی قله علم کوه و برگشت به علم چال در سال ۶۹ یاد کرد. با صعود سه مسیر بر روی دیواره علم کوه توسط سنگنوردان همدان. تاکتیک کپسوله این تاکتیک تلفیقی از دو تاکتیک آلپی و محاصره ای می باشد. یعنی سنگنوردان از کمپ خود تا مرحله ای صعود نموده و در آنجا طناب ثابت نصب می نمایند. کمپ را به بالا منتقل نموده طناب ثابت ها را جمع کرده دوباره در بالای کمپ آنها را نصب می نمایند. یعنی در کل مسیر سنگنورد در پوشش طناب ثابت است.
Solo طبق تعریف دایره المعارف کوهنوردی هر گاه که شما اقدام به بالارفتن به تنهایی از مسیر نمایید این کار را صعود انفرادی می گویند این اقدام هر چند خطراتی را به دنبال دارد اما آنچه کوهنوردان و به ویژه سنگنوردان را بدان ترغیب می کند همانا احساس رضایت خاطریست که از اجرای این گونه صعودها به سنگنورد دست می دهد. صعود انفرادی موفقیت های زیادی را برای اجرا کنندگانش به همراه می آورد ولی همچنان می تواند در مواردی نیز به قیمت جان سنگنورد تمام شود. یکی از مسائل پیش آمده در کشور نداشتن تعاریف دقیق و اصلی سبک هان صعود انفرادی می باشد که این مسئله همواره سردرگمی های فراوانی را برای کوهنوردان به همراه داشته است
