باشگاه کوهنوردی و طبیعت گردی یوتاب

گونه های جانوری در خطر انقراض طبیعت دزفول:

سمندر امپراطور:

سمندر امپراطور به طول تقریبی ۱۴ سانتیمتر از زیبا‌ترین گونه‌های سمندر بوده که جزء خزانه ژنتیکی با ارزش فون دوزیستان ایران است. این سمندر که با نام­ های مختلف «سمندر نارنجی قیصری، سمندر لرستانی یا سمندر امپراطور» و نام علمی “Neurergus kaiseri” شناخته می ­شود در منطقه­ ی شمال خوزستان و ارتفاعات شهرستان دزفول در آب­ های خنک و آبشاری، و در ارتفاع حدود ۵۰۰ تا ۱۷۰۰ متر بالاتر از سطح دریا زندگی می­کند. این سمندرها بر پشت خود خال­ ها یا نوارهای زرد یا نارنجی قرمز دارند. این گونه سمندر یکی از زیباترین دوزیستان جهان است که در عین حال کمترین پراکنش را دارد و در خطر انقراض قرار دارد. بنابرین دارای اهمیت فوق العاده‌ ملی و بین المللی است. حضور انسان خطرات بالقوه‌ ای را برای ادامه حیات این جاندار زیبا سبب شده است که‌ در زیستگاه‌های مختلف متفاوت است، این خطرات شامل: گردشگری ناآگاهانه، جاده سازی، چرای دام، کشاورزی و برداشت آب توسط انسان، تجارت و خرید و فروش این گونه و … می­ باشند. در واقع فعالیت­ های ناآگاهانه انسانی مهم‌ترین عامل تهدیدکننده این گونه زیبا و کمیاب است.

گونه های بیشتر در ادامه مطلب

پلنگ:

پلنگ ایرانی با نام علمی Panthera pardus saxicolor جثه­ ای بزرگ، بدنی عضلانی ولی نرم و قابل انعطاف، سری پهن گوش ­هایی کوچک و گرد دارد، دست و پا نسبتاً کوتاه با پنجه ­های پهن و ناخن­ های تیز و بلند است. سطح پشت و پهلوها از خال­ های تو خالی شبیه گل (این شکل در نتیجه قرار گرفتن دو تا پنج لکه سیاه در اطراف ناحیه­ ای هم رنگ یا نارنجی­ تر از رنگ بدن بوجود آمده است)؛ سر، گردن، روی دست­ها و پاها و زیر بدن از خال­ های توپر پوشیده شده است. هر چه به مناطق شرقی و شمال شرقی کشور نزدیک­تر شویم رنگ زمینه بدن سفیدتر و جثه بزرگ­تر می­ شود. تخریب زیستگاه و شکار توسط انسان­ ها، قلمرو این حیوان را به شدت کاهش داده این گونه­ ی با ارزش و در خطر انقراض در ارتفاعات شهرستان دزفول وجود دارد.

لاک‌ پشت فراتی:

لاک‌ پشت فراتی با نام علمی Rafetus euphraticus، تنها لاک‌ پشت لاک نرم ایران است. پراکنش جهانی لاک‌ پشت فراتی رودخانه‌های دجله و فرات و انشعابات آنها در کشورهای ترکیه، سوریه، عراق و ایران است و بررسی‌ ها نشان می‌ دهد که پراکندگی این گونه در ایران به استان خوزستان محدود می‌شود. کانال‌های آبیاری در استان خوزستان بویژه انشعات دز در شهرستان دزفول از زیستگاه‌ های مهم این لاک‌ پشت‌ ها به شمار می‌روند و به دفعات، کنار این کانال‌ها در حال آفتاب ‌گرفتن مشاهده شده‌اند. متاسفانه در ایران اطلاعات بسیار اندکی در رابطه با این گونه به دست آمده و این در حالی است که لاک‌ پشت فراتی در فهرست سرخ اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت و منابع طبیعی و در رده گونه‌های در معرض خطر انقراض قرار دارد. عدم آگاهی جوامع محلی، تخریب زیستگاه، رهاسازی آلاینده‌های مختلف به زیستگاه و صید از جمله عوامل مهم تهدید این گونه است.

گوزن زرد ایرانی:

گوزن زرد با نام علمی Dama mesopotamica از رده پستانداران و راسته زوج سمان در گذشته پراکندگی وسیعی از شمال آفریقا تا عراق، ترکیه، و ایران داشته، ولی در حال حاضر نسل آن در تمام کشورهای مذکور به جز ایران نابود شده ‌است. گوزن زرد ایرانی یکی از نادرترین گوزن­ های جهان محسوب می­ شود که زمانی بخش عظیم و پهناوری از جنوب غربی ایران را جولانگاه خود ساخته بود. زیستگاه اصلی این گونه جنگل­ های اطراف رودخانه­ های دز و کرخه است. گوزن زرد ایرانی در فهرست سرخ IUCN در رده در معرض خطر انقراض قرار دارد. مهمترین عوامل تهدید این گونه­ در ایران عبارتند از: عدم آگاهی جوامع محلی، تخریب زیستگاه و تجاوز به حریم زندگی گوزن­ ها، رهاسازی آلاینده­ های مختلف به زیستگاه و شکار غیر مجاز. این قبیل مسائل که قطعاً ناشی از عدم آگاهی مردم محلی از اهمیت این گونه است، همواره موجودیت آنها را در معرض تهدید قرار داده‌ است.

خرس قهوه­ای:

خرس قهوه‌ای با نام علمی Ursus arctos پستانداری بسیار تنومند و قوی استو جثه­ ی بسیار بزرگی دارد (خرس قهوه‌ ای بزرگ‌ ترین گوشت‌ خوار ایران است)، این خرس رنگی متفاوت از قهوه‌ ای تیره تا زرد بور دارد. در مناطق غرب ایران، رنگ اکثر خرس‌ها روشن‌ تر از مناطق شمالی است. تخریب زیستگاه و شکار توسط انسان ­ها، قلمرو این حیوان را به شدت کاهش داده خرس قهوه ­ای جز به واسطه­ ی زخمی شدن و یا احساس خطر برای بچه­ هایش، به انسان حمله نمی­ کند. این گونه­ ی با ارزش و در معرض خطر در ارتفاعات شهرستان دزفول وجود دارد.

دراج:

پرندگان دشت و کوه و جنگل در همه­ ی کشورها مورد علاقه­ ی شکارچیان هستند. دراج با نام علمی Francolinus francolinus از خانواده­ ی قرقاول است. پرندگان این خانواده بال­ های کوتاه و گرد دارند و پروازشان پر صدا، تند و مستقیم است. پرنده دراج از گونه­ های حیات وحش بومی استان خوزستان می­ باشد که به دلیل اهمیت و کاهش نسل آن در فهرست پرندگان حمایت شده قرار دارد و شکار آن ممنوع است. دراج از پرنده‌ هایی است که به دلیل خوش گوشتی بسیار شکار می ­شود و در خطر انقراض قرار دارد.

رودک عسل خوار:

رودک عسل خوار با نام علمی Mellivora capensis از خانواده راسوها و از پستانداران است. رنگ پشت آن سفید یا خاکستری متمایل به زرد و رنگ پهلوها و زیر بدن کاملاً سیاه است. در ناحیه سر، نوارهای سیاه و سفید وجود ندارد. این جانور شبگرد است به صورت جفت و یا انفرادی زندگی می­کند، همه چیز خوار است و به خوردن عسل علاقه فراوانی نشان می­ دهد. رودک عسل خوار جانور بسیار کمیابی است، به علت داشتن لانه­ ی قابل دسترس و آسیب پذیر، تخریب زیستگاه و اعتقاد مردم بومی مبنی بر اثرات درمانی چربی این جانور، نسل آن به شدت در معرض خطر قرار دارد. این گونه­ ی با ارزش و در معرض خطر در پارک ملی و پناهگاه حیات وحش دز، در شهرستان دزفول وجود دارد.

بیایید در حفظ محیط زیست شهرمان کوشا باشیم